Puszcza Zielona, inaczej Puszcza Kurpiowska, Myszyniecka
Puszcza położona na Równinie Kurpiowskiej
Piękne i rozległe lasy Puszczy Kurpiowskiej porośnięte są w przeważającej mierze sosną, a urozmaicone świerkami, jałowcami i licznymi drzewami liściastymi. Od wiosny do późnej jesieni przesycone są zapachami sosnowych igieł i rozbrzmiewają śpiewem ptaków.
Przez puszczę płyną malowniczo wijące się wśród pól, łąk i lasów dopływy środkowej Narwi – Rozoga, Szkwa i Omulew, wypływające z jezior mazurskich. Poza rzekami i strumieniami istnieje tu wiele małych zbiorników wodnych: starorzeczy, bagien i stawów. Na terenie Puszczy zostało utworzonych kilka rezerwatów. Można tam także obejrzeć wiele wspaniałych pomników przyrody.
Różnorodność krajobrazu powoduje, że Puszcza jest idealnym miejscem dla zwierząt. Zamieszkują ją łosie, sarny, bobry, borsuki, wydry i wiele, wiele innych. Od dawna też wielka różnorodność zwierzyny sprzyjała rozwojowi łowiectwa na tych terenach. Niegdyś polowali tu z wielkim upodobaniem książęta i królowie. Dzisiaj w samym powiecie ostrołęckim jest 19 kół łowieckich.
Na terenie Puszczy rozwinął się niezwykle bogaty i charakterystyczny folklor i kultura materialna, które w wielu wsiach zachowały się do dzisiaj.
legendy
Pulwy, chruściele, biela…
Puszcza Zielona, inaczej Puszcza Kurpiowska, Myszyniecka jest to kompleks leśny na Równinie Kurpiowskiej. Porasta piaski sandrowe ostatniego zlodowacenia. Zajmuje powierzchnię 80 tys. ha. Płyną przez nią prawe dopływy środkowej Narwi – Rozoga, Szkwa i Omulew, wypływające z jezior mazurskich. Poza rzekami i strumieniami istnieje tu wiele małych zbiorników wód stojących: starorzeczy i bagien, zwanych lokalnie „pulwami”, „chruścielami” lub „bielami”. Największe i najbardziej znane jest bagno Karaska na zachód od Kadzidła. Z kilku istniejących niegdyś jezior pozostało Śródleśne Jezioro Gogol położone na zachód od Goworowa oraz przekształcające się w torfowisko Jezioro Serafin leżące na południowy wschód od miejscowości Łyse.
Puszczańskie rezerwaty
W drzewostanach przeważa sosna, a w domieszce występują świerk, brzoza, dąb, grab, w podmokłych miejscach olcha. Znajdują się tutaj siedliskowe typy lasu jak bór świeży, bór sosnowy, olszyna. Obecna Puszcza Kurpiowska jest pozostałością ogromnego kompleksu puszcz w dorzeczu Narwi, zwanych także Puszczą Nowogrodzką, Ostrołęcką lub Szkwańską, w dużej mierze przetrzebionych i zniszczonych przez zaborcę po powstaniu styczniowym. Dla zachowania przynajmniej części jej walorów przyrodniczych fragmenty pierwotnego lasu Puszczy Kurpiowskiej objęto ochroną w rezerwatach. Są to rezerwaty Czarnia i Surowe w okolicy wsi Czarnia, Mingos, Tabory i Serafin położone na południowy wschód od wsi Łyse, Kanistan w okolicy wsi Kuzie, kilka kilometrów na wschód od wsi Lipniki, Podgórze i Karaska na północny zachód od Kadzidła, Zwierzyniec w okolicy wsi Krasnosielc na wschód od Przasnysza oraz Ciemny Kąt w okolicy Kolna. Różnorodność krajobrazu powoduje, że Puszcza jest idealnym miejscem dla zwierząt. W lasach żyją m. in. jelenie, sarny, dziki, lisy, borsuki, w rzekach oprócz ryb spotkać można bobry, piżmaki i wydry. Na polach i łąkach występuje wiele gatunków ptaków śpiewających, natomiast tereny podmokłe zamieszkiwane są przez ptactwo błotne i wodne, a wśród nich łabędzie, cietrzewie, żurawie.
„Strzela jak Kurp”
Puszcza Kurpiowska była niegdyś własnością książąt mazowieckich, później należała do dóbr królewskich. Już początkach osadnictwa, w XVI w., znana była jako ośrodek bartnictwa, które przetrwało do połowy XIX w. Od dawna też wielka różnorodność zwierzyny sprzyjała rozwojowi łowiectwa na tych terenach. Chłopcy na Kurpiach od bardzo młodego wieku uczyli się strzelać. Ponoć, kiedy mieli ok. 10 lat przystępowali do zawodów w strzelaniu, w których w ramach nagrody otrzymywali niezwykle modne u nich nożyki, a oprócz tego w znacznym stopniu przyjmowani byli do grona dorosłych. Między innymi mogli samodzielnie polować. Nic więc dziwnego, że ćwiczyli się w celności wytrwale. W końcu w całej Polsce przysłowiowo mówiono o doskonałym strzelcu: „strzela jak Kurp”. Na terenie Puszczy polowali z wielkim upodobaniem książęta i królowie. Dzisiaj w samym powiecie ostrołęckim jest 19 kół łowieckich.
Nie tylko strzelaniem Kurpie żyją
Rozwinął się tu również niezwykle bogaty i charakterystyczny folklor i kultura materialna, które w wielu wsiach zachowały się do dzisiaj; wciąż jeszcze można spotkać w tym rejonie tradycyjne drewniane domy; ich wnętrza bywają jeszcze urządzone w tradycyjny sposób, a wyroby tkackie i plecionkarskie, wycinanki, kwiaty z bibuły wytwarzane są powszechnie i zdobią wnętrza wielu domów, nawet tych nowoczesnych.