Lipniki - dla ciekawych
x:21.5224 y:53.3246
Pierwsze notki historyczne
Źródła historyczne mówią, że w końcu lipca roku 1672 król Michał Korybut Wiśniowiecki nadał wiosce przywilej, na mocy którego Lipniki stały się siedzibą - jedynego w Puszczy - wójtostwa szlacheckiego. Przez prawie 200 lat pozostawało ono w rękach jednego rodu Jurskich. W roku 1843 przejęte zostało przez Kurpia czystej krwi, niejakiego Orzołka i w rękach kurpiowskich już pozostało.
Z zapisków parafialnych i wójtowskich wiemy, że w roku 1690 pracował w Lipnikach piec ceramiczny wypalający przeróżne rzeczy oraz kuźnia. W tym też czasie niejaki Grabski – uciekinier z Kujaw – wybudował zajazd i dworek bartno–myśliwski na pobliskim Zielonym Wzgórzu.
Jałowa ziemia
Wieś szybko się rozrastała i w połowie XVIII w. należała już do największych miejscowości na Kurpiach. Wzrost liczby mieszkańców spowodował stopniowe zubożenie ludności. Nieurodzajne gleby nie mogły wyżywić takiej ilości ludzi wobec czego pojawiła się potrzeba zdobycia pozarolniczych źródeł utrzymania. Stosunkowo bogate zasoby gliny pozwoliły na otwarcie pieca garncarskiego, co przyniosło pewne zyski. Stopniowo rozwinęło się także tkactwo, rzeźbiarstwo, wycinankarstwo. Artystyczne wyroby utalentowanych twórców miejscowych sprzedawali Lipniczanie w całej Polsce.
Zakaz budowy kościoła
W wyniku wzrostu liczby ludności pojawiła się pilna potrzeba wybudowania kościoła. Była ona tym bardziej uzasadniona, że powstające przy każdych roztopach i opadach rozlewiska Szkwy i Rozogi utrudniały wiernym dostęp do kościoła w Kadzidle. W 1755 r. biskup łomżyński Szembek poświęcił cmentarz i zezwolił na budowę świątyni. Niestety biskup generalny Diecezji Płockiej zakazał jej. Dopiero po 20 latach władze kościelne wyraziły zgodę na budowę kaplicy. Budowę murowanego kościoła rozpoczęto w roku 1841. Szybko okazało się, że nowa świątynia jest za mała i przystąpiono do jej rozbudowy, którą ukończono w roku 1889.
Szkolnictwo
Dzięki zapisom znajdującym się w księgach parafialnych wiemy, że w Lipnikach stosunkowo wcześnie, bo na pewno przed rokiem 1844, istniała szkoła, a także, że większość mieszkańców już w tym czasie była piśmienna. Od tego czasu szkoła we wsi funkcjonowała najprawdopobniej w sposób ciągły, co niewątpliwie wpłynęło na świadomość społeczną i narodową mieszkańców.
Wojenne losy
Lipniczanie brali czynny udział w walkach narodowowyzwoleńczych, a także w licznych walkach podczas II wojny światowej, od kampanii wrześniowej aż do końca działań wojennych. Wiosną 1940 r. rozpoczęły się we wsi aresztowania miejscowej inteligencji oraz wysiedlenia ludności. Wiele pięknych, drewnianych domów rozebrali Niemcy dla pozyskania materiału do budowy umocnień. Opór miejscowej ludności w stosunku do okupanta nie słabł jednak. W latach 1942 – 1943 powstała tu komórka Armii Krajowej, rozpowszechniano też prasę podziemną.