Adam Chętnik
1) Adam Chętnik - etnograf, działacz społeczny i oświatowy, redaktor pisma dla młodzieży wiejskiej, poseł na Sejm, członek Komisji Etnograficznej Polskiej Akademii Umiejętności, znawca Kurpiowszczyzny, twórca muzeów regionalnych w Łomży i Nowogrodzie, autor książek poświęconych Kurpiom.
Adam Chętnik – urodził się w niezamożnej, lecz bardzo kulturalnej i głęboko patriotycznej rodzinie kurpiowskiej. Wczesne dzieciństwo upłynęło mu w atmosferze dyskusji na tematy narodowe, wśród młodzieży rozczytanej w książkach i prasie. Uczył się najpierw w Nowogrodzie, potem w pobliskiej Łomży. Wielka miłość do książek zaowocowała założeniem przez niego w wieku! 18 lat pierwszej biblioteki publicznej na Kurpiach. W tym okresie założył również zespół muzyczny grający lokalne pieśni oraz prowadził konspiracyjne zajęcia z języka polskiego i historii Polski dla dzieci sąsiadów. Praca nauczycielska pasjonowała go na tyle, że postanowił doskonalić swoje umiejętności w tej dziedzinie na Kursach Pedagogicznych. Po ich ukończeniu zainteresował się naukami humanistycznymi, które zgłębiał na Wyższych Kursach Naukowych słuchając wykładów takich znakomitości jak L. Krzywicki czy St. Szober. Jednocześnie uczył się języków obcych, uczęszczał na kursy rysunku i fotografii, działał w konspiracji. W tym okresie zaczął się także zajmować badaniem życia Kurpiów i ich kultury. Wówczas napisał pierwsze książki dotyczące tej tematyki: „Puszcza Kurpiowska” i „Chata Kurpiowska”. Wędrował często po Puszczy Zielonej i ze smutkiem obserwował proces niszczenia materialnych świadectw kultury i sztuki swoich rodaków. Zrodziło to pomysł poszukiwania i kolekcjonowania tych przedmiotów w celu przekazania ich powstającemu właśnie muzeum w Ostrołęce. Niestety zbiory te uległy całkowitemu zniszczeniu podczas I wojny światowej. Po zakończeniu działań wojennych i odzyskaniu przez Polskę niepodległości Adam Chętnik podjął swe dzieło od nowa. Ze zgromadzonych po raz wtóry zbiorów postanowił stworzyć Muzeum Nowogrodzko-Nadnarwiańskie w Nowogrodzie, którego stał się nie tylko pomysłodawcą, ale i głównym fundatorem. Dzięki jego aktywności Muzeum współpracowało z wieloma placówkami naukowymi, kulturalnymi, społecznymi jak Uniwersytet Warszawski czy Polska Akademia Umiejętności w Krakowie, a jego założyciel i kustosz utrzymywał rozliczne kontakty naukowe również z zagranicą. Niestety podczas II wojny światowej, kiedy Chętnik ukrywał się przed Niemcami, muzeum uległo znacznemu zniszczeniu. Po zakończeniu wojny i nadejściu nowej, ludowej władzy, dla Chętnika nastały trudne czasy. Komuniści zdecydowanie go nie lubili i czynili wszystko, aby uniemożliwić mu kontynuację pracy. Mimo to Chętnikowi udało się odtworzyć zbiory nowogrodzkie, choć nie pozwolono mu pracować w rodzinnym mieście. Dzięki jego uporowi możemy dzisiaj podziwiać skarby kultury kurpiowskiej w przepięknym nowogrodzkim skansenie położonym na nadnarwiańskiej skarpie. Adam Chętnik zmarł w maju 1967 r. Przez całe lata trwania PRL władze państwowe starały się robić wszystko, aby pamięć po tym wybitnym człowieku zaginęła. Dopiero przemiany końca lat 80-tych pozwoliły na ponowne odkrycie i ocalenie spuścizny po tym wybitnym naukowcu i Polaku.